AyçiçeÄŸi, içerdiÄŸi yüksek yaÄŸ oranı ile yaÄŸlı tohumlar içinde önemli bir yere sahiptir. Dünyada üretilen ayçiçeÄŸi tohumunun yaklaşık %90’ı yaÄŸ için iÅŸlenmekte, geri kalan kısmı ise çerezlik olarak tüketilmektedir.

Dünyada en önemli yaÄŸ bitkilerinden biri olan ayçiçeÄŸi ülkemizde de en fazla ekim alanına ve üretime sahip yaÄŸ bitkisidir. Türkiye’de bitkisel ham yaÄŸ üretiminin %50’si ayçiçeÄŸinden karşılanmaktadır.

Ayçiçek yağı, ham yaÄŸ olarak doÄŸrudan tüketime uygun deÄŸildir. Bu nedenle rafine edilir. Rafinasyon iÅŸlemi için tesislere getirilen ham yaÄŸ;  degumming, nötralizasyon, aÄŸartma, vinterizasyon ve deodorizasyon iÅŸlemlerine tabi tutulur. Rafinasyon süreci, yaklaşık 36 saatte tamamlanmaktadır.

Rafinasyonun amacı; ham yaÄŸda bulunan ve saÄŸlık açısından riskli tüm bileÅŸenlerin yanı sıra lezzeti, görünüÅŸü ve kokuyu olumsuz etkileyen tüm maddelerin yaÄŸdan uzaklaÅŸtırılması ve  yaÄŸdaki besin deÄŸerlerini en yüksek oranda korumaktır.

Ayçiçek yağının çok geniÅŸ kullanım alanı vardır. DoÄŸrudan salatalarda ve mezelerde kullanılabildiÄŸi gibi sıcak yemekler, hamur iÅŸleri, çeÅŸitli sosların hazırlanması ve kızartmalar için idealdir.

Dünya genelinde bitkisel ham yaÄŸ üretimi her yıl artmaktadır. Dünya bitkisel yaÄŸ üretiminin yaklaşık % 36’sını palm yağı, %11’ini ise ayçiçeÄŸi yağı oluÅŸturmaktadır. 2015 yılından bu yana ayçiçek yağının üretimi artmaktadır. 

Dünya bitkisel ham yaÄŸ üretiminin % 11’ini oluÅŸturan ayçiçek yağının %86'dan fazlası Ukrayna, Rusya, AB ülkeleri, Arjantin ve Türkiye tarafından üretilmektedir.

Ayçiçek yağı, günebakan bitkisinin tohumlarından üretilir. Bu yaÄŸlı tohumlar; presleme, özütleme, rafinasyon gibi iÅŸlemler sonrasında ayçiçek yağı elde edilir.

AyçiçeÄŸi yağında çoklu doymamış yaÄŸ asidi oranı yüksektir. Ayrıca tekli doymamış yaÄŸ asidi ile doymuÅŸ yaÄŸ içerir. Omega6 ve Omega9 yaÄŸ asitlerinin yanı sıra A, D, E ve K vitaminlerine sahiptir. Özellikle yüksek E vitamini içeriÄŸi, diÄŸer bitkisel yaÄŸlara göre daha fazladır.

Tohumunda içerdiÄŸi yüksek orandaki (% 22-50) yaÄŸ miktarı ile bitkisel ham yaÄŸ üretimi için önemli bir yaÄŸ bitkisi olan ayçiçek tarımı dünyanın birçok ülkesinde yapılmaktadır. AyçiçeÄŸi tarımı, dünyada en fazla Ukrayna, Rusya, AB ülkeleri Arjantin'de yapılmakta olup, bu ülkeler dünya ayçiçek tohumu üretiminin de çok önemli bir kısmını saÄŸlamaktadır.

Dünyada en önemli yaÄŸ bitkilerinden biri olan ayçiçeÄŸi, ülkemizde de en fazla ekim alanına ve üretime sahip yaÄŸ bitkisidir. Türkiye, ayçiçeÄŸi tarımında ABD'den sonra 7. sırada yer almaktadır.

Geleneksel bir yaÄŸ bitkimiz olan ayçiçeÄŸi, Türkiye'de yaÄŸlı tohum denilince akla ilk gelen yaÄŸlı tohumdur. Hemen her bölgemizde yetiÅŸebilen ve tanelerinde yüksek oranda ve kaliteli yaÄŸ içeren ayçiçeÄŸi, ülkemizde yaÄŸ bitkileri ekim alanında pamuktan sonra 2. sırayı almaktadır.

Dünyada ayçiçeÄŸi yağını en çok kullanan ülkelerden biri de Türkiye’dir. Ülkemizde ekimi yapılan yaÄŸlı tohumlu bitkiler içerisinde ekim alanı ve üretim bakımından birinci sırayı ayçiçeÄŸi almaktadır.  Türkiye’nin yaÄŸ ihtiyacının yaklaşık %50’si de ayçiçeÄŸinden karşılanmaktadır.

Türkiye’de son yıllarda ortalama 1,6 milyon ton yaÄŸ tüketilirken, bunun önemli bir kısmını sıvı yaÄŸlar oluÅŸturmaktadır. Sıvı yaÄŸ tüketimini de büyük oranda ayçiçek yağı oluÅŸturmaktadır. 2020 yılında ülkemizdeki ayçiçek yağı üretimin yaklaşık 1.2 milyon ton olacağı öngörülmektedir.

Türkiye’nin yıllara göre ortalama ayçiçek yağı üretimi (Ton/Yıl)
Türkiye’de ayçiçeÄŸi yağı tüketimi yıllık yaklaşık olarak 900 bin tondur. Ancak ülke mahsulünden elde edilen ayçiçeÄŸi yağı ise yıllık yaklaşık olarak 400-450 bin ton olmaktadır. Ortaya çıkan bu açık ithalat ile karşılanmaya çalışılmaktadır. Bu nedenle ayçiçeÄŸi, ülkemizin önemli ithal kalemlerinden biri olup, Türkiye, ayçiçek ham yağında Avrupa BirliÄŸi’nden sonra en büyük ithalatçı ülke konumundadır.

Ülkeler Ä°tibariyle Yıllara Göre Ayçiçek Yağı Tüketimi (Bin Ton)
Türkiye’nin bitkisel уaÄŸ ihtiуacı, nüfus artışına ve kiÅŸi başına tüketilen уaÄŸ oranının yükselmesÑ–ne paralel olarak artış göstermektedir. Bu artış, diÄŸer ülkelere göre Türkiye’de daha yükÑ•ek oranlarda seyretmektedir. Yıllık 1.9 milyon ton seviyesindeki ayçiçek miktarına karşın, toplamda sıvıyaÄŸ üretiminde ihtiyaç duyulan ayçiçeÄŸinin üretiminin 3 milyon tonun üstünde olması, ayçiçeÄŸinin tohum veya ham yaÄŸ olarak ihtiyacın büyük bölümünün ithal edilmesi sonucunu doÄŸurmaktadır.

Mısır yağı, yaÅŸ ve kuru öÄŸütme sistemiyle mısır tanelerinden elde edilir. Mısır tanelerinin rüÅŸeyminden elde edilen bir yaÄŸdır.

Mısır yağı; kızartmalar, sıcak yemekler, soslar ve salatalar için idealdir. Soteleme yöntemiyle piÅŸirilen etler için uygundur. PiÅŸi, muska böreÄŸi gibi hamur kızartmalarında da kullanılabilir.

Mısır yağı, linoleik asit bakımından zengin bir yaÄŸ çeÅŸididir. Yüksek miktarda serbest fitosterol ve çoklu doymamış yaÄŸ asidi içerir.  Bitkisel yaÄŸlar arasında en yüksek fitosterol deÄŸerine sahip olan sıvı yaÄŸdır. 

Mısır yağı, E vitamini ve antioksidan bakımından da oldukça zengindir. AraÅŸtırmalar, mısır yağının besin içeriÄŸi ile kolesterol seviyesinin düÅŸmesine ve damar sertliÄŸine olumlu etkileri olduÄŸunu göstermektedir. Yüksek bir enerji kaynağıdır.

Omega 3, özellikle kalp ve beyin saÄŸlığı ile bağışıklık sistemi için yararlıdır. Omega-3 yaÄŸ asitlerinin beslenmede artırılması, koroner kalp hastalığının önlenmesinde yardımcı olur. Hücre ve beyin geliÅŸimi için yararlı olan ve vücut tarafından üretilemeyen bir grup çoklu doymamış yaÄŸ asiti içerir ve saÄŸlıklı beslenmeye destek olur.

Omega 3, bağışıklığı destekler. Vücutta üretilemediÄŸinden, gıdalardan alınması gerekir.  Kanola ve ketencik yağı, Omega 3 kaynağıdır. 

Ürünümüz, ayçiçek yağından dolayı E vitamini içerir.

Salatalar, soÄŸuk mezeler, sıcak yemekler ve hamur iÅŸleri için önerilir.

SoÄŸuk ve sıcak yemeklerin, çorbaların, salataların, mezelerin, poÄŸaça ve börek vb. hamur iÅŸlerinin yapımında kullanılabilir.

Zeytinyağı, zeytin aÄŸacı meyvesi olan zeytin tanelerinden elde edilen, doÄŸal hali ile tüketilebilen bir yaÄŸdır. Bu yönüyle de aynı zamanda bir meyve suyu olarak kabul edilir. Zeytinyağı; natürel sızma, natürel birinci, rafine ve riviera çeÅŸitleriyle tüketime sunulur.

Naturel zeytinyağı; zeytinden doÄŸal özelliklerini koruyacak bir sıcaklıkta sadece fiziksel yöntemle elde edilen ve bu doÄŸal haliyle tüketilebilen bir yaÄŸdır. Berrak, sarı ile yeÅŸile deÄŸiÅŸen renkte ve kendine özgü kokuya sahiptir. Naturel zeytinyağı kendi içinde 'naturel sızma' ve 'naturel birinci' olarak gruplanır. Naturel sızma zeytinyağının serbest asitlik derecesi en fazla % 0,8'dir ve kokusunda, lezzetinde kusursuzdur. Naturel birinci zeytinyağının ise, serbest asitlik derecesi en fazla % 2'dir.

Rafine zeytinyağı; ham zeytinyağının yapısında herhangi bir deÄŸiÅŸiklik oluÅŸmaksızın rafine edilen, sarının farklı tonlarındaki renklere sahip ve kendine özgü kokusu olan yaÄŸdır. Serbest asitlik derecesi en fazla % 0,3'tür.

Riviera zeytinyağı; rafine zeytinyağı ile doÄŸal halinde gıda olarak tüketilebilen naturel zeytinyaÄŸlarının karışımından oluÅŸur. Sarıdan yeÅŸile farklı renkte olabilir. Kendine özgü kokusu ve lezzeti vardır. En fazla % 1,5 serbest asitlik derecesi bulunur.

Naturel sızma zeytinyağı; besin deÄŸeri, lezzeti ve kokusuyla doÄŸrudan tüketilebilir, salatalar ve soÄŸuk mezeler için idealdir. Riviera zeytinyağı ise sıcak yemekler için önerilir. Rafine zeytinyağı ise genellikle kızartma yağı olarak kullanılmaktadır.

Sanılanın aksine zeytinyağının buzdolabında donması ve rengi, o yağın karışım olup olmadığını göstermek için yeterli deÄŸildir. Laboratuvar ortamında yapılan kimyasal analizlerle zeytinyağında taÄŸÅŸiÅŸ edilme durumu anlaşılabilir. Bununla birlikte açıkta satılan zeytinyağı da doÄŸal olmayabilir. Gıda mevzuatına uygun, kalite standartlarıyla üretilmiÅŸ markalı ve ambalajlı zeytinyağı ürünlerini tercih etmenizi öneririz.

Zeytinyağı doÄŸrudan güneÅŸ ışığı görmeyen serin yerlerde saklanmalıdır. Saklama için en uygun sıcaklık derecesi 14-15°C’dir. Zeytinyağı her türlü kokuyu çeker, içine alır. Bu nedenle yabancı koku olmayan yerlerde aÄŸzı kapalı olarak muhafaza edilmelidir. Zeytinyağı, aÄŸzı açık bırakılır ve uzun bir süre hava ile temas ederse bozulmaya baÅŸlar.

SaÄŸlık dostu olan zeytinyağı; gıdadan saÄŸlık ve kozmetik ürünlerine dek birçok alanda kullanılmaktadır. Zeytinyağı 'oleik asit' diye adlandırılan yaÄŸ asidi açısından çok zengin bir besindir. Oleik asidin yaÄŸ içerisinde birçok formu bulunur ancak serbest formu, ne kadar az olursa zeytinyağının lezzeti ve kalitesi o kadar çok olur. Zeytinyağı kalite kriterlerinde baÅŸta gelen asitlik derecesi, serbest oleik asit formu ile belirlenmektedir.

Ayrıca ürün etiketinde belirtilmiÅŸ olan üretim yılı, dolum yılı, son kullanma tarihi gibi diÄŸer bilgilere dikkat edilmesi gerekmektedir. Hangi yöntemle elde edildiÄŸi hakkında bilgi, etiket üzerinden öÄŸrenilebilir. Renk, zeytinyağı için bir kalite kriteri deÄŸildir. Zeytinyağı; hasat dönemine veya zeytin çeÅŸidine göre farklı renklerde olabilir. Etiket üzerinde katkı veya koruyucu madde içermediÄŸine dair detay bilgileri de görebilirsiniz.

Zeytinyağı, zeytin aÄŸacı meyvesi olan zeytinlerden doÄŸal yöntemler ile üretilir. Bu nedenle aynı zamanda doÄŸal bir meyve suyudur.

Zeytinyağının saÄŸlık dostu olduÄŸuna dair birçok araÅŸtırma bulunur. Zengin içeriÄŸi ile bağışıklık sisteminin dostu olan zeytinyağı, polifenol bileÅŸiklerden de oldukça zengindir. Aynı zamanda içeriÄŸinde tokoferol yani E vitamini bulunmaktadır. A, D, E, K vitaminleri yönünden zengin olan zeytinyağı, kanserle iliÅŸkilendirilen serbest radikallere karşı savaÅŸan antioksidanlar yönünden iyi bir kaynaktır. Zeytinyağı, omega-6 ve omega-3 yaÄŸ asiditesini de düzenler ve dengeler.

Zeytinyağının içerdiÄŸi polifenollerin, fenoliklerin ve flavonoidlerin güçlü antioksidan özelliklerine sahip oldukları ve düÅŸük konsantrasyonlarda bile kanser hücrelerinin çoÄŸalmasını engelledikleri bilinmektedir. ZeytinyaÄŸlarının güçlü antioksidan aktiviteleri, günlük hayatta hava kirliliÄŸi, çevre kirliliÄŸi, stres, sigara, kötü beslenme ve birçok etkinin vücutta yarattığı serbest radikallerin oluÅŸumunu önlediÄŸi ve bu oluÅŸumları yok ettiÄŸi bilinmektedir.

Oleik asitce yoÄŸun yaÄŸ asitidir. Daha saÄŸlıklı olan doymamış bir asittir. Kardiyovasküler hastalıkları önler, kandaki iyi kolesterol seviyesini artırır ve kötü kolesterol seviyesini düÅŸürür. Kalp damar hastalıklarında etkili olduÄŸu gibi özellikle Akdeniz tipi beslenme önerilerinin kaynağı zeytinyağıdır.

Margarin, %100 bitkisel yaÄŸlardan üretilir. Margarin üretiminde önce uygun olan katı ve sıvı yaÄŸ bileÅŸimi, daha sonra da bu bileÅŸimin, yaÄŸsız süt veya süt proteini gibi yaÄŸ dışındaki bileÅŸenler ve su ile karıştırılmasıyla istenilen lezzet ve besin deÄŸerleri belirlenir.

Yağların bir kalıp formatında durmasını sağlayan uygulanan fiziksel kristalizasyon işlemleridir.

Kolesterol, hayvansal ürünlerde bulunur. Bitkisel ürünlerde kolesterol yoktur. Margarinler bitkisel yaÄŸlardan üretildikleri için kolesterol içermez.

Paket ve kase ambalajlarda üretilen margarinler aynı yaÄŸ oranına sahip deÄŸildir. Kaselerde doymuÅŸ yaÄŸ içeriÄŸi daha düÅŸüktür ve sürülebilir bir kıvamdadır. Paket margarinler ise daha farklı doymuÅŸ ve doymamış yaÄŸ içeriklerine sahiptir.

Bağışıklığı destekleyen Omega 3; vücutta üretilemediÄŸinden, gıdalardan alınması gerekir. 

Bir Omega-3 yaÄŸ asidi olan Alfa Linolenik Asit (ALA); yeÅŸil yapraklı sebzelerde, fındıkta, kanola ve keten tohumu yağı gibi bitkisel yaÄŸlarda yüksek oranda bulunmaktadır.  

Orkide Vegan Bitkisel Margarin, Omega 3'ün doÄŸal kaynakları olan bitkisel yaÄŸlardan üretildiÄŸi için aynı zamanda Omega 3 kaynağıdır.  Orkide Vegan, 100 gramda 3,2 g Alfa Linolenik Asit (ALA) içerir. Orkide Vegan, A ve D vitamini yönünden de zengindir.

Margarinin geniÅŸ bir kullanım alanı vardır. Kahvaltılarda doÄŸrudan ekmek üstü kullanılabileceÄŸi gibi omletlerin hazırlanmasında, öÄŸle ve akÅŸam öÄŸünlerinde sıcak yemekler, pilav ve makarnalarda, çay saatlerine eÅŸlik eden hamur iÅŸlerinde kullanılabilir.

YaÄŸ asitlerinin iÅŸlemlerin etkisiyle yapısal deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸraması sonucu ortaya çıkan yaÄŸ asitlerine "trans yaÄŸ" denir.

Trans yağın kalp saÄŸlığı için riskli olduÄŸunun araÅŸtırmalarla ortaya konulması ile ülkemizde üretilen modern margarinlerde trans yaÄŸ oranı %1'in altına indirilmiÅŸtir. Bu oranın altında trans yaÄŸ içeren besinler, etiketleme tebliÄŸine göre "trans yaÄŸ içermez" olarak kabul edilir.  

Margarin ambalajlarında bulunan "<%1" ibaresi, margarinlerin %1'den daha düÅŸük oranlarda trans yaÄŸ içerdiÄŸini ifade eder. Mevzuat, bu düzeydeki trans yaÄŸ oranı için "Trans yaÄŸ içermez" ibaresinin kullanılmasına izin vermektedir.

Orkide margarin ürünleri trans yaÄŸ içermez ve ambalajlarında “trans yaÄŸ yoktur" ifadesi yer alır.

Fonksiyonel özellikleriyle dünyada en çok tüketilen bitkisel yaÄŸ konumunda olan palm yağı, “Elaeis guineensis” olarak bilinen ve Malezya, Batı ve Orta Afrika ile Endonezya’da ekimi yaygın olarak aÄŸacın meyvesinin (yaÄŸ oranı %50) pulp bölümünden elde edilir. 

Palm yağı, trans yaÄŸların oluÅŸtuÄŸu kısmi katılaÅŸtırma için uygulanan prosese gerek kalmadan doÄŸal özellikleri sayesinde doÄŸrudan kullanılır. Oda sıcaklığında katı veya yarı katı halde olabilen tek bitkisel yaÄŸdır. Kremsi ve pürüzsüz bir dokuya sahiptir. Palm yağının oda sıcaklığında katı halde bulunması, yüksek piÅŸirme sıcaklıklarında dayanıklılığı, yüksek sıcaklıklarda bile özelliklerini koruması, bazı gıda ürünlerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri için önemli bir avantajdır.  Palm yağı ayrıca alfa, beta, gama, delta tokotrienoller ve tokoferoller, karotenoidler, steroller, fosfolipitler, glikolipitler ve koenzim Q10 içerir. Karotenler ve tokoferoller, palm yağına stabilite saÄŸlar ve besin deÄŸeri katar. 

ÇeÅŸitli hazır gıdalarda ve “modern margarin” üretiminde palm yağı, tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır.  Çünkü palm yağı, doÄŸal haliyle trans yaÄŸ içermediÄŸi gibi, bir doymamışlık ölçütü olan iyot sayısının düÅŸük olması da, bileÅŸiminde yer aldığı yağın yumuÅŸak ya da katı kıvamda olmasını saÄŸlamaktadır. 

Palm yağı, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya SaÄŸlık Örgütü (WHO) ortak kuruluÅŸu olan Codex Alimentarius Commission (CAC) tarafından 17 yemeklik yaÄŸ çeÅŸidinden biri olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde de palm yağının gıda ürünlerinde kullanımına iliÅŸkin mevzuat, ulusal ve uluslararası bilimsel çalışmalar ve veriler ışığında hazırlanmıştır. Söz konusu mevzuatta palm yağının taşıması gereken fiziksel ve kimyasal özellikler yer almaktadır.  

V-Label, vegan ve vejetaryen ürün ve hizmetleri etiketlemek için kullanılan uluslararası düzeyde kabul görmüÅŸ, tescilli bir semboldür. AlışveriÅŸ yaparken tüketicilere kolaylık saÄŸlayacak basit ve güvenilir bir kılavuzdur. V-Label ile ÅŸirketler ÅŸeffaflık ve netliÄŸi teÅŸvik etmektedir. StandartlaÅŸtırılmış kriterler, V-Label’ın tüm Avrupa’da vegan ve vejetaryen ürünler ve hizmetler için benzersiz bir kalite etiketi olmasını saÄŸlamaktadır. 

V-Label, Avrupa’daki vegan ve vejetaryen etiket kategorisindeki tek bağımsız kurumdur. V-Label etiketi alan ürünler tüm üretim aÅŸamaları ve içerikleri yönünden denetlenmektedir. Bu sebeple V-Label etiketi tüketicilere zaman kazandıran kolay ve güvenilir bir göstergedir.  https://www.v-label.eu/tr

Et içermeyen gıda ve diÄŸer ürünler vegan kabul edilir. Bir ürünün ya da gıdanın vegan kabul edilmesi için hayvanlardan üretilmemiÅŸ olması ve hayvansal içeriÄŸe sahip olmaması gerekir. Bununla ilgili tüm üretim ve iÅŸleme adımları da dikkate alınır. 

Türkiye’nin ilk vegan margarini olan Orkide Vegan, V-Label EU sertifikalıdır. Ürün ambalajında yer alan V-Label EU logosu, formülünde hiçbir hayvansal besin maddesi içermediÄŸinin göstergesidir. 

Sıvı yaÄŸları ve zeytinyaÄŸları ile vegan ve vejetaryen beslenmeye katkı sunan, deÄŸer katan Orkide YaÄŸları olarak Türkiye'nin ilk vegan margarinini de üretmiÅŸ olmaktan gurur duyuyoruz. 

Orkide Vegan, vegan ve vejeteryan beslenmeyi hayat felsefesi olarak kabul etmiÅŸ olan bitkisel beslenen kiÅŸilerin yanı sıra zengin Omega 3 içeriÄŸiyle tüm tüketicilerin tariflerinde kullanabilecekleri modern bitkisel margarindir.